Regeringscommissaris Hamer: “Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld vraagt iets van hele samenleving”
“Het kabinet heeft de ambitie om te komen tot een cultuur waarin geen plaats is voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Dat kan de overheid uiteraard niet alleen. Het vraagt de inzet van de hele samenleving.” Dat zegt Regeringscommissaris Mariëtte Hamer in reactie op het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, dat het kabinet vandaag publiceert.
Met het actieprogramma markeert het kabinet nadrukkelijk de start van een integrale aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Het actieprogramma raakt de beleidsterreinen van vijf ministeries: Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Justitie en Veiligheid en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Dat er zo veel ministeries betrokken zijn laat volgens onafhankelijk Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld Mariëtte Hamer zien hoe breed de aanpak is, maar ook hoe complex het probleem is. Ze ziet grote noodzaak om aan de slag te gaan: “Zeker gezien de schaal waarop het voorkomt: uit nieuwe cijfers van het CBS (2022) blijkt dat 13 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder (ruim 1,8 miljoen personen) in het jaar ervoor slachtoffer werd van één of meer vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag.”
Verbinden overheid en samenleving
De aanpak moet volgens Hamer overal vorm krijgen: “Op scholen, in bedrijven, in verenigingen, in gezinnen, op straat en in het uitgaansleven. In het actieprogramma komt alles nu samen. Met verschillende partijen werken het kabinet en ik het actieprogramma verder uit en nemen we de volgende stap. Zo wil ik ervaringsdeskundigen, experts en organisaties die bezig zijn met preventie aan elkaar verbinden om de slagkracht te vergroten. Daarnaast wil ik organisaties helpen om hun aanpak vorm te geven, bijvoorbeeld met een handleiding voor hoe om te gaan met meldingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en het onderzoek dat daarop kan volgen. Dat richt nu soms nog meer schade aan, een grote mate van zorgvuldigheid is heel belangrijk.” Tevens wil Hamer het maatschappelijk gesprek aanjagen: “Een cultuur die in eeuwen is gegroeid is niet in een paar jaar veranderd. Dat er de afgelopen tijd zo veel voorbeelden boven kwamen laat wel zien dat we in een volgende fase in de bewustwording zijn aangekomen. Het moment is daar om met elkaar in gesprek te gaan om vast te stellen welk gedrag we wel en niet oké (meer) vinden. Ik wil dit gesprek verder brengen en zorgen dat het op meer plekken wordt gevoerd.” Hamer zal het kabinet ook adviseren over de wijze waarop ze de aanpak kunnen borgen voor de lange termijn en het effect van de maatregelen kunnen monitoren.
Hulp na seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld
Op de korte termijn vindt Hamer het van belang dat mensen die al seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld hebben meegemaakt goed worden geholpen. Hamer: “Het afgelopen jaar was er een toename te zien in het aantal meldingen, ook van seksueel grensoverschrijdend gedrag of seksueel geweld dat langer geleden plaatsvond, mede door de vele voorbeelden die we in de media hebben gezien.” Het actieprogramma heeft onder meer als doel om de omgeving te helpen beter te reageren op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hamer benadrukt dat ook professionele hulp nodig blijft: “Hoewel de ambitie is dat het door de cultuurverandering op termijn minder voorkomt, zal er voor nu een manier gevonden moeten worden om goed om te gaan met de toename in meldingen, zodat mensen die dat nodig hebben hulp kunnen krijgen.” Ook hierover zal Hamer het kabinet adviseren.
Tenslotte vindt Hamer het van belang dat er meer inzicht komt in het gedrag en de motieven van (potentiële) plegers en in wat er nodig is om dit gedrag te voorkomen dan wel hen beter te begeleiden en passend te sanctioneren.